Zorg om boer en tuinder

Voor boeren komt de dreiging van veel kanten. De onzekerheid over de toekomst en de boosheid over het overheidsbeleid leiden steeds vaker tot psychische klachten. Maar een boer praat niet snel over zijn persoonlijke sores. ,,We zouden het veel drukker willen hebben”, zeggen ze bij Zorg om boer en tuinder, (ZOB). 

ZOB is een landelijke organisatie en heeft 60 vrijwilligers. ZOB staat klaar voor iedere agrarische ondernemer die voor een moeilijke keuze staat of gewoon even zijn of haar hart wil luchten. Jaarlijks voeren onze vrijwilligers zo’n 300 gesprekken en eigenlijk is dat nog te weinig. Er zijn waarschijnlijk veel meer veehouders en tuinders die in de knoop zitten. Er zijn natuurlijk ook andere partijen die dit soort gesprekken voeren. Als je een goedlopend bedrijf hebt dan neem je zelf een adviseur in de hand die je kunt betalen. Juist door ons kosteloze traject zijn wij heel laagdrempelig. Toch merk je nog steeds de schroom van agrarische ondernemers om te zeggen dat het niet goed gaat. De situatie in de stal of op het land heeft zijn weerslag op het gezin. Alles is met elkaar verweven, dat maakt het best complex voor een ondernemer. De neiging van een man is dan vaak om nóg wat harder te werken, we zien daarom in de praktijk ook regelmatig dat het juist de partner of erfbetreder is die aan de bel trekt en ons introduceert.

Toch zijn psychische problemen wel meer bespreekbaar geworden, mede door alle aandacht voor de boerenprotesten. Vroeger werd het als een schande ervaren als je als boer in de problemen zat of failliet ging. Die tijd is echt voorbij; inmiddels is iedereen er wel van overtuigd dat stoppen in bepaalde gevallen ook gewoon de juiste keuze kan zijn. In samenwerking met LTO Noord is Taboer ontwikkeld. Een programma dat zich richt op het bespreekbaar maken van mentale problemen en inzet op mentale gezondheid. Daarvoor is een website ontwikkeld met veel informatie voor agrariërs en erfbetreders. Ook worden er bijeenkomsten en webinars georganiseerd. www.taboer.nl Sinds maart 2023 is er ook een hulplijn in de lucht waar agrariërs of anderen terecht kunnen met hun vragen.

Als Zorg om Boer en Tuinder zijn we er vooral om te luisteren. Door gericht vragen te stellen, kun je iemand wel prikkelen. Boeren en tuinders denken vaak vanuit het economisch perspectief, daar zijn het ondernemers voor. Maar waar wordt hij nu zelf blij van? En zijn gezin? Vaak zijn er meer opties dan alleen groeien of stoppen. Soms stuit je dan in eerste instantie op weerstand, maar hoor je achteraf: ‘je had wel een punt’. Het mag best eens schuren.

Dan is het wel belangrijk dat een boer iemand tegenover zich heeft die weet waarover hij praat. Vrijwilligers van ZOB worden gerekruteerd onder gestopte boeren of mensen die op een andere manier werkzaam zijn geweest in de agrarische sector. Ze krijgen bovendien een korte, driedaagse opleiding. 

Bij ZOB worden de gesprekken in principe met twee vrijwilligers gevoerd. Ze kunnen elkaar qua expertise aanvullen. Maar ook stoom afblazen als het een heftig gesprek is geweest. Want als een boer eenmaal zover is dat hij zijn hart lucht, gaat het vaak om een combinatie van zorgen en problemen.  Het begint misschien bij de onzekerheid over de toekomst of bij financiële malheur, maar die raken dan vaak ook de relatie met de partner en zorgen soms voor spanningen in gezin of familie. 

Soms leidt één gesprek al tot opluchting, vaak volgen meerdere gesprekken en incidenteel moeten onze vrijwilligers doorverwijzen naar een professional als huisarts of psycholoog. Veel boeren staan op een kruispunt en moeten ingrijpende keuzes gaan maken. Wij als ZOB-ers moeten daar klaar voor zijn. Het is belangrijk dat de boeren hun verhaal kunnen doen.” 

Wil jij je verhaal kwijt of ken je iemand die wel een luisterend ook kan gebruiken?  

Bij ZOB en Taboer staan mensen voor je klaar. Neem contact op met onze regio coördinatoren via de mail of website: noord@zorgomboerentuinder.nl west@zorgomboerentuinder.nl oost@zorgomboerentuinder.nl

Of kijk op www.zorgomboerentuinder.nl of www.taboer.nl

De telefoonlijn is dagelijks op werkdagen van 8:30 tot 16:30 en van 18:30 tot 21:00 te bereiken via 088-8886608